Αναζήτηση

αναπαραγωγή[ἀναπαραγωγή] α-να-πα-ρα-γω-γή ουσ. (θηλ.) 1. ΒΙΟΛ. λειτουργία μέσω της οποίας οι ζωντανοί οργανισμοί πολλαπλασιάζονται· κατ' επέκτ. η ίδια η δημιουργία νέων οργανισμών: ~ του (ανθρώπινου) είδους. Όργανα ~ής (= αναπαραγωγικά). Ιατρικώς υποβοηθούμενη/τεχνητή ~. Περίοδος ~ής. Μονάδες ~ής πουλερικών. Βλ. εξωσωματική γονιμοποίηση, διασταύρωση, κλωνοποίηση, παρθενογένεση. ΣΥΝ. πολλαπλασιασμός (2) 2. ΤΕΧΝΟΛ. παραγωγή αντιγράφων με τεχνικά μέσα· ειδικότ. μετατροπή εγγεγραμμένων αναλογικών ή ψηφιακών σημάτων σε εικόνα ή/και ήχο: έγχρωμη/ηλεκτρονική/μαζική/πιστή/φωτογραφική/φωτοτυπική/ψηφιακή ~. ~ εγγράφων.|| (συνεκδ.) ~ές έργων τέχνης (= αντίγραφα). 3. (μτφ.) επανάληψη, συντήρηση, διαιώνιση: ~ απόψεων/ειδήσεων.|| ~ προτύπων. ~ της κυρίαρχης ιδεολογίας. ● ΣΥΜΠΛ.: αγενής/μονογονική αναπαραγωγή: ΒΙΟΛ. δημιουργία απογόνων χωρίς τη συνένωση γαμετών. ΣΥΝ. μονογονία [< γαλλ. multiplication asexuée] , αμφιγονική/εγγενής αναπαραγωγή: ΒΙΟΛ. που γίνεται με γονιμοποίηση· αμφιγονία., επιλεκτική αναπαραγωγή & ελεγχόμενη αναπαραγωγή: αυστηρή επιλογή ζώων-γεννητόρων με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Βλ. διασταύρωση, ευγονική. [< αγγλ. selective breeding, 1931] [< γαλλ. reproduction, γαλλ. procréation]

-γενής, ής, ές {-γενούς (προφ.) -γενή | -γενείς (ουδ. -γενή)}: επίθημα για την παραγωγή επιθέτων που δηλώνουν προέλευση, σύσταση ή σειρά σε κλίμακα: αλλο~/ανομοιο~/γη~/δι~/εγ~/ελληνο~/ενδο~/εξω~/ερωτο~/ετερο~/ευ~/θνησι~/ιθα~/ιο~/καρκινο~/λατινο~/μονο~/ομο~/ομοιο~/παθο~/ρηξι~/σεισμο~/συγ~/τρι~/ψυχο~. Bλ. -γόνος.|| Πρωτο~/δευτερο~/τριτο~.

μέταλλομέ-ταλ-λο ουσ. (ουδ.) {μετάλλ-ου} 1. ΧΗΜ. καθένα από τα χημικά στοιχεία μιας σειράς του περιοδικού πίνακα τα οποία είναι καλοί αγωγοί της θερμότητας και του ηλεκτρισμού, έχουν ιδιόμορφη λάμψη, είναι ελατά και σχηματίζουν βασικά οξείδια με τη βοήθεια του οξυγόνου· κυρ. το υλικό που αποτελείται από κάποιο από τα στοιχεία αυτά ή από κράμα τους: ακατέργαστο/γαλβανισμένο/κοινό/λιωμένο/χυτό ~. Κίτρινο ~ο (: ο χρυσός). Λευκό ~ο (: κάθε λευκό ή ασημί κράμα). Αλκαλικά/βαρέα/καθαρά/μαλακά/(μη) σιδηρούχα/σκληρά/σπάνια ~α. Τοξικά ~α (π.χ. κάδμιο, μόλυβδος, υδράργυρος). Υγρά ~α (π.χ. κάλιο, νάτριο, υδράργυρος). ~ σε φύλλα. Βαφή/βιομηχανία/επεξεργασία/προϊόντα ~ου. Ανακύκλωση/ανιχνευτής/απορρίμματα/βερνίκι/διάβρωση/εξόρυξη/επικάλυψη/ιδιότητες/κατεργασία/κοιτάσματα/μεταποίηση/ρινίσματα/σκόνη/συγκόλληση/σφυρηλάτηση/τήξη/χυτήρια ~ων. Κατασκευή/σκεύη από ~. Λειαντικό για ~α. Μικροτεχνία σε ~. Βλ. ημιμέταλλα. ΑΝΤ. αμέταλλα (στοιχεία) 2. (μτφ.) ηχηρός και καθαρός τόνος φωνής. ● ΣΥΜΠΛ.: βασικά/αγενή μέταλλα: ΧΗΜ. που οξειδώνονται σχετικά εύκολα με την έκθεση στον αέρα, τη θέρμανση ή την υγρασία (π.χ. σίδηρος, χαλκός). [< αγγλ. base/imperfect metals] , Εποχή του Μετάλλου: ΙΣΤ. η περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας που αρχίζει περ. το 3000 π.Χ. και διαιρείται σε τρεις εποχές (του χαλκού, του ορείχαλκου και του σιδήρου) ανάλογα με τα μέταλλα που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος. Βλ. Εποχή του Λίθου., πολύτιμα/ευγενή μέταλλα: ΧΗΜ. που είναι πολύ ανθεκτικά στη διάβρωση και την οξείδωση: Ο χρυσός, ο άργυρος ο λευκόχρυσος και το παλλάδιο είναι ~ ~., ραδιενεργό μέταλλο: ΧΗΜ.-ΦΥΣ. μεταλλικό χημικό στοιχείο που έχει την ιδιότητα να εκπέμπει ραδιενέργεια. Βλ. ουράνιο, ράδιο. [< αγγλ. radioactive metal] , κυνηγοί μετάλλων βλ. κυνηγός, μεταλλικά άλατα/στοιχεία βλ. μεταλλικός, στοιχεία/μέταλλα μετάπτωσης βλ. μετάπτωση [< μτγν. μέταλλον ‘μεταλλείο, μετάλλευμα’, γαλλ. métal, αγγλ. metal]