επί & επ' & εφ' [ἐπί] ε-πί πρόθ. {"επ'" πριν από φωνήεν, "εφ'" πριν από παλαιότ. δασυνόμενο φωνήεν} (λόγ.) δηλώνει 1. (+ γεν.) προσδιορισμό στον χρόνο ή στον τόπο ή αναφορά: ~ Ενετών/Tουρκοκρατίας (: την εποχή της Tουρκοκρατίας).|| ~ ξένου εδάφους. Η συνέχεια ~ της οθόνης. Στάση ~ της οδού Πειραιώς. Είναι ~ των επάλξεων της απεργίας (: μάχιμος). (ως εκκλησ. ευχή) ~ γης ειρήνη. (ΑΘΛ.) Χόκεϊ ~ πάγου/χόρτου.|| Διευκρινίσεις ~ της διαδικασίας. Προτάσεις ~ του σχεδίου νόμου. Ποσοστό ~ του συνόλου. (Οι υπάλληλοι) ~ της υποδοχής. 2. (+ αιτ.) διάρκεια ή χρονικό διάστημα, κατεύθυνση ή τάση προς κάτι: ~ πολλή ώρα/πολύ (= για πολύ). Απουσίαζε ~ (= για) δύο μήνες/χρόνια. (+ γεν.) Η υπηρεσία λειτουργεί ~ εικοσιτετραώρου/μονίμου βάσεως (= συνέχεια).|| (ΣΤΡΑΤ.) Κλίνατε επ' αριστερά/~ δεξιά (: παράγγελμα για στροφή προς την αντίστοιχη κατεύθυνση).|| (+ λόγ. επίθ. συγκρ.) ~ το ελληνικότερον (: επεξηγηματικά). 3. (λόγ., σε στερεότυπες φρ.) τρόπο, σκοπό ή αιτία: εργασία ~ αμοιβή (= με αμοιβή· πβ. έναντι ~ής). ~ τη εορτή/τη επετείω. ~ παραδείγματι (= για παράδειγμα/παραδείγματος χάριν/χάρη). Πρέσβης ~ τιμή (πβ. επίτιμος). Διατριβή ~ υφηγεσία.|| Καταδικάστηκε ~ (= για) εσχάτη προδοσία/κατασκοπεία. 4. ΜΑΘ. το σημείο του πολλαπλασιασμού (×): δύο ~ δέκα (2×10). ● ΣΥΜΠΛ.: (άλμα) επί κοντώ βλ. κοντός, εναίσιμος (επί διδακτορία) διατριβή βλ. εναίσιμος, κυρία (επί) των τιμών βλ. τιμή ● ΦΡ.: επί τα βελτίω/επί τα χείρω (λόγ.): προς το καλύτερο/προς το χειρότερο: αλλαγή ~ ~. Η κατάσταση βαίνει επί τα χείρω., (βρέχει) επί δικαίους και αδίκους βλ. δίκαιος, (επί) τοις εκατό/στα εκατό βλ. εκατό, ατάκα κι επί τόπου βλ. ατάκα, γενεές (επί) γενεών βλ. γενεά, επ' αγαθώ βλ. αγαθό, επ' ανδραγαθία βλ. ανδραγαθία, επ' αόριστον βλ. αόριστος, επ' άπειρον βλ. άπειρο, επ' αυτού βλ. αυτός, επ' αυτοφώρω βλ. αυτόφωρος, επ' εσχάτων βλ. έσχατος, επ' ονόματι βλ. ονόματι, επ' ουδενί (λόγω) βλ. ουδείς, ουδεμία, ουδέν, επ' ώμου βλ. ώμος, επ' ωφελεία βλ. ωφέλεια, επί αιώνες βλ. αιώνας, επί θύραις/προ των θυρών βλ. θύρα, επί ίσοις όροις βλ. ίσος, επί λέξει βλ. λέξη, επί μακρόν βλ. μακρός, επί μάλλον και μάλλον βλ. μάλλον, επί ματαίω βλ. μάταιος, επί μέρους βλ. μέρος, επί ξύλου κρεμάμενος βλ. ξύλο, επί ξυρού ακμής βλ. ακμή, επί παντός (του) επιστητού βλ. επιστητό, επί πιστώσει βλ. πίστωση, επί πληρωμή βλ. πληρωμή, επί ποδός βλ. πους, επί ποινή βλ. ποινή, επί πτυχίω βλ. πτυχίο, επί σειρά(ν) ετών βλ. έτος, επί σκηνής βλ. σκηνή, επί σκοπόν βλ. σκοπός, επί συμβάσει βλ. σύμβαση, επί συνόλου βλ. σύνολο, επί τη εμφανίσει βλ. εμφάνιση, επί της αρχής βλ. αρχή, επί της ουσίας βλ. ουσία, επί το έργον βλ. έργο, επί το λαϊκότερον βλ. λαϊκός, επί το ορθότερο(ν) βλ. ορθός, επί τόπου βλ. τόπος, επί του θέματος βλ. θέμα, επί του παρόντος/προς το παρόν βλ. παρόν, επί του πιεστηρίου βλ. πιεστήριο, επί του προκειμένου βλ. προκείμενος, επί τούτου βλ. τούτος, επί τροχάδην/επιτροχάδην βλ. τροχάδην, επί των ημερών (κάποιου) βλ. ημέρα, επί χάρτου βλ. χάρτης, επί χρήμασι βλ. χρήμα, επί/περί του πρακτέου βλ. πρακτέον, εφ' ενός ζυγού βλ. ζυγός, εφ' όλης της ύλης βλ. ύλη, εφ' όπλου λόγχη βλ. λόγχη, εφ' όρου ζωής βλ. όρος, ζητώ την κεφαλή (κάποιου) επί πίνακι βλ. ζητώ, θέτω επί τάπητος βλ. τάπητας, θέτω τον δάκτυλον εις/επί τον τύπον των ήλων βλ. ήλος, κατόπιν παραγγελίας βλ. παραγγελία, με την ευκαιρία βλ. ευκαιρία, παίρνω (κάτι) επί πόνου βλ. πόνος, πατά(ει) επί πτωμάτων βλ. πτώμα, στη βάση βλ. βάση, συζητήσεις επί συζητήσεων βλ. συζήτηση, ως επί το πλείστον βλ. πλείστοι [< αρχ. ἐπί]
