Αναζήτηση

αναβαλλόμενος, η, ο [ἀναβαλλόμενος] α-να-βαλ-λό-με-νος επίθ.: που αναβάλλεται: ~η: φορολογία. ~ες: απαιτήσεις. ~α: έσοδα. Κυρ. στη ● ΦΡ.: ακούω/ψέλνω/σέρνω σε κάποιον τον αναβαλλόμενο (προφ.): τρώω γερή κατσάδα από/κατσαδιάζω κάποιον. Πβ. ακούω τα σχολιανά μου, τα εξ αμάξης. ΣΥΝ. ακούω/ψέλνω σε κάποιον τον εξάψαλμο [< μτχ. ενεστ. του ρ. ἀναβάλλομαι, αγγλ. deferred]

εγκώμιο[ἐγκώμιο] ε-γκώ-μι-ο ουσ. (ουδ.) {-ου (λόγ.) -ίου} 1. προφορικός ή γραπτός λόγος με τον οποίο εκφράζεται θαυμασμός ή μεγάλη εκτίμηση για κάποιον ή κάτι: κολακευτικά/υπερβολικά ~α (πβ. κολακεία). ~α των κριτικών. Πρωτοβουλία/στάση άξια ~ίων (= επαίνων). Ακούω/γράφω/λέω ~α για κάποιον. Πβ. διθύραμβος, ύμνος. 2. ΦΙΛΟΛ. λογοτεχνικό είδος ποιητικών ή πεζών έργων που γράφτηκαν με σκοπό να εξυμνήσουν πρόσωπα, έργα, ιδιότητες: τα ~α της Θεοτόκου. ● ΣΥΜΠΛ.: τα εγκώμια του Επιταφίου/της Μεγάλης Παρασκευής & τα εγκώμια: ΕΚΚΛΗΣ. τροπάρια με εγκωμιαστικό περιεχόμενο που ψάλλονται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Βλ. Επιτάφιος Θρήνος. ● ΦΡ.: πλέκω/ψάλλω το εγκώμιο κάποιου: εγκωμιάζω, επαινώ, εκθειάζω: ~ ~ της ομάδας/του προέδρου/του τιμωμένου. Πβ. εξυμνώ, υμνολογώ. [< γαλλ. tresser des couronnes, des lauriers à qqn] [< αρχ. ἐγκώμιον, αγγλ. encomium]

εξάψαλμος[ἑξάψαλμος] ε-ξά-ψαλ-μος ουσ. (αρσ.) 1. (μτφ.-προφ.) έντονες επιπλήξεις, αυστηρές παρατηρήσεις: ~ του προπονητή στους παίκτες. Πβ. κατσάδα, μάλωμα. 2. ΕΚΚΛΗΣ. περιληπτική ονομασία για τους έξι ψαλμούς που ψάλλονται στην αρχή της ακολουθίας του Όρθρου. ● ΦΡ.: ακούω/ψέλνω σε κάποιον τον εξάψαλμο: με επιπλήττουν/επιπλήττω έντονα κάποιον: Άργησε στη δουλειά και άκουσε τον ~ από το αφεντικό (πβ. ακούω τα σχολιανά μου). Του έψαλε ~ (= τον κατσάδιασε). ΣΥΝ. ακούω/ψέλνω/σέρνω σε κάποιον τον αναβαλλόμενο [< μεσν. εξάψαλμος]

κρατάωβλ. κρατώ

χεράκιχε-ρά-κι ουσ. (ουδ.) 1. (οικ.) χέρι: Γλυκό από τα χρυσά ~ια της μαμάς.|| (μτφ.) ~ φαγούρας (πβ. ξυστήρι πλάτης). 2. χειρολαβή: τσάντες με εύκαμπτο πλαστικό ~. ΣΥΝ. χερούλι 3. η σπάλα του αρνιού ή του κατσικιού. 4. {κυρ. στον πληθ.} μικρό μαξιλαράκι, ανατομικά σχεδιασμένο για την εκγύμναση των χεριών κατά την προπόνηση των κολυμβητών: ~ια κολύμβησης. 5. ΠΛΗΡΟΦ. (στην οθόνη του υπολογιστή) ο κέρσορας με τη μορφή λευκού χεριού που δείχνει κάτι. Βλ. βέλος. ● ΣΥΜΠΛ.: χείρα βοηθείας βλ. βοήθεια ● ΦΡ.: βάζω τα χεράκια μου και βγάζω τα ματάκια/μάτια μου (προφ.): ζημιώνομαι από δικό μου λάθος: Δεν είμαι τρελός να βάλω ~ ~ (και) να βγάλω ~ ~., τα λέω ένα χεράκι (προφ.) 1. & τα ψέλνω ένα χεράκι: επιπλήττω, μαλώνω: Τα είπα/έψαλα ~ στους αρμόδιους και το φχαριστήθηκα. ΣΥΝ. τα ψέλνω/τα ψάλλω σε κάποιον 2. συζητώ με κάποιον, συχνά σε έντονο τόνο: Ήρθε απ' το σπίτι και τα είπαμε ~., βάζω και εγώ το χέρι/το χεράκι μου βλ. χέρι, δίνω/βάζω ένα χέρι/χεράκι βλ. δίνω, χέρι-χέρι/χέρι με χέρι βλ. χέρι [< 5: αγγλ. hand (cursor)]