αρτεσιανός , ή, ό [ἀρτεσιανός] αρ-τε-σι-α-νός επίθ.: ΥΔΡΟΓΕΩΛ. συνήθ. στο ● ΣΥΜΠΛ.: αρτεσιανό φρέαρ/πηγάδι & αρτεσιανή πηγή: από το οποίο το νερό αναβλύζει με φυσικό τρόπο, χωρίς άντληση. [< γαλλ. puits artésien]
καταρράκτης κα-ταρ-ρά-κτης ουσ. (αρσ.) & (προφ.) καταρράχτης 1. ΥΔΡΟΓΕΩΛ. απότομη πτώση των νερών ποταμού ή χειμάρρου από μεγάλο ύψος, λόγω μεγάλης κλίσης του εδάφους: τεχνητός/φυσικός ~. Οι ~ες της Έδεσσας/του Νιαγάρα. Βλ. υδροηλεκτρική ενέργεια.2. ΙΑΤΡ. πάθηση των ματιών, η οποία οφείλεται συνήθ. στην πάροδο της ηλικίας και κατά την οποία παρατηρείται θόλωση του φακού, με αποτέλεσμα τη μείωση της όρασης: γεροντικός/συγγενής ~. Βλ. γλαύκωμα, ενδοφακοί, φακοθρυψία.3. (μτφ.) καταιγισμός: ~ γεγονότων/πληροφοριών. Πβ. βομβαρδισμός, βροχή, κατακλυσμός, ορυμαγδός, χείμαρρος.4. (επιστ.-κυρ. ΠΛΗΡΟΦ.-ΗΛΕΚΤΡΟΝ.) αλληλουχία, διαδοχική ακολουθία στοιχείων. ● ΦΡ.: άνοιξαν οι κρουνοί/καταρράκτες του ουρανού βλ. κρουνός [< 1: μτγν. καταρράκτης, γαλλ. cataracte, αγγλ. cataract, γερμ. Katarakt 2: μεσν. καταρράκτης, γαλλ. cataracte, αγγλ. cataract 4: αγγλ. cascade]
γλαύκωμα
γλαύκωμα γλαύ-κω-μα ουσ. (ουδ.): ΙΑΤΡ. πάθηση των ματιών, κατά την οποία προκαλείται καταστροφή του οπτικού νεύρου, λόγω αύξησης της ενδοφθάλμιας πίεσης, με αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση της όρασης: απλό ή χρόνιο ~ (= ~ ανοιχτής γωνίας). Οξύ ~ (= ~ κλειστής γωνίας). Βλ. -ωμα2. [< αρχ. γλαύκωμα, γαλλ. glaucome, αγγλ. glaucoma]
κρουνός
κρουνός κρου-νός ουσ. (αρσ.) 1. κάνουλα ή ειδικός σωλήνας εκροής υγρού (κυρ. νερού) σε μεγάλη ποσότητα: πυροσβεστικός ~ (πβ. υδροστόμιο). ~ πεζοδρομίου. Δίκτυο ~ών (υδροληψίας). Βλ. βαλβίδα, βάνα, στρόφιγγα. 2. (μτφ.-επιτατ.) μεγάλη ροή: ~οί αίματος/δακρύων. Ανοίγουν οι ~οί της χρηματοδότησης. Βλ. ποτάμι, χείμαρρος.3. (σπάν.) κρήνη, βρύση: (ΑΡΧΑΙΟΛ.) μαρμάρινοι ~οί. ● ΦΡ.: άνοιξαν οι κρουνοί/καταρράκτες του ουρανού: άρχισε καταρρακτώδης βροχή. Βλ. βρέχει/ρίχνει καρεκλοπόδαρα/με το τουλούμι/καρέκλες/παπάδες. [< 3: αρχ. κρουνός]
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα 210 3664700 Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.