Αναζήτηση

αγροτικός, ή, ό [ἀγροτικός] α-γρο-τι-κός επίθ. 1. που σχετίζεται με την πρωτογενή παραγωγή αγαθών (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) ή τους αγρότες: ~ός: κλήρος (= μερίδιο γης)/κόσμος/οικισμός/πληθυσμός/σύλλογος/συνεταιρισμός (: για τη διάθεση των αγροτικών προϊόντων και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των παραγωγών)/τομέας. ~ή: ανάπτυξη/βιομηχανία (= αγροτοβιομηχανία)/δραστηριότητα/εκμετάλλευση (βλ. φάρμα)/επιχείρηση (= αγροεπιχείρηση)/κατοικία/κοινωνία/οικογένεια/παραγωγή/τάξη (ΣΥΝ. αγροτιά. Βλ. αστική τάξη). ~ό: δάνειο/(ΝΟΜ.) δίκαιο/εισόδημα/κίνημα. ~ές: εκτάσεις/εργασίες/καλλιέργειες. ~ά: μηχανήματα/προϊόντα/χρέη. Βλ. αντι~, παν~, φιλο~. ΣΥΝ. γεωργικός 2. που σχετίζεται με την ύπαιθρο: ~ός: διανομέας (= ταχυδρόμος)/δρόμος. ~ή: ζωή. ~ό: σπίτι (= αγροτόσπιτο, αγροικία). ~ά: ακίνητα (: που προορίζονται για γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση και βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού). ΑΝΤ. αστικός (1) ● Ουσ.: αγροτικό (το) 1. φορτηγάκι (συνήθ. με καρότσα) ή τζιπ κατάλληλο για αγροτικές εργασίες. 2. {χωρ. πληθ.} υποχρεωτική υπηρεσία κάθε νέου γιατρού στην επαρχία: Πρέπει να κάνει το ~ του κι έπειτα να πάρει ειδικότητα. Πβ. υπηρεσία υπαίθρου.|| (μτφ., για σύλλογο ή ποδοσφαιριστή) Έκανε το ~ του στη Β' Εθνική και επέστρεψε στη Σούπερ Λιγκ. ● ΣΥΜΠΛ.: άγονο αγροτικό (ιατρείο): που βρίσκεται σε δυσπρόσιτη περιοχή., αγροτικές φυλακές {σπάν. στον εν.}: των οποίων οι τρόφιμοι κινούνται ελεύθερα και απασχολούνται σε αγροτικές κυρ. εργασίες με αποτέλεσμα τη μείωση της ποινής τους στο ήμισυ., αγροτική εκμετάλλευση: μονάδα παραγωγής αγροτικών προϊόντων, η οποία αναλαμβάνει και την αποθήκευση, τυποποίηση, συσκευασία και διακίνησή τους, ενώ δραστηριοποιείται και στη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και στον αγροτουριστικό τομέα: οικογενειακή ~ ~. Κάτοχος ~ής ~ης., αγροτική μεταρρύθμιση: ΠΟΛΙΤ. που στοχεύει στην αναδιανομή των καλλιεργούμενων εκτάσεων προς όφελος των ακτημόνων ή των μικρών ιδιοκτητών., αγροτική οικονομία: ΟΙΚΟΝ. κλάδος που ασχολείται με ζητήματα παραγωγής και διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, ανάπτυξης και διαχείρισης της σχετικής παραγωγής. [< γαλλ. économie rurale] , αγροτική πολιτική: ΟΙΚΟΝ. το σύνολο των οικονομικών μέτρων για την προστασία των εργαζομένων στον πρωτογενή τομέα: Κοινή ~ ~ (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. [< γερμ. Agrarpolitik] , αγροτικός γιατρός: που εκτελεί υποχρεωτική υπηρεσία στην επαρχία για ορισμένο χρονικό διάστημα., αγροτική πίστη βλ. πίστη, αγροτικός τουρισμός βλ. τουρισμός, δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων βλ. δημοπρατήριο, κλειστή αγροτική οικονομία βλ. κλειστός [< μεσν. αγροτικός, γαλλ. agricole, rural, champêtre, αγγλ. agrarian]

αειφορία [ἀειφορία] α-ει-φο-ρί-α ουσ. (θηλ.) 1. ΟΙΚΟΝ.-ΟΙΚΟΛ. αρχή και μοντέλο διαχείρισης όλων των φυσικών οικοσυστημάτων και των ανανεώσιμων φυσικών πόρων που επιδιώκει να εναρμονίσει την ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλους τους τομείς με την προστασία του περιβάλλοντος, βάσει ενός μακροπρόθεσμου, ολιστικού και διεπιστημονικού σχεδιασμού· βιωσιμότητα: κοινωνική/οικονομική/περιβαλλοντική ~. ~ και ποιότητα ζωής. Πβ. βιώσιμη/αειφόρος/αξιοβίωτη ανάπτυξη. Βλ. διατηρησιμότητα. 2. (σπάν.-κατ' επέκτ.) διαρκής ανάπτυξη: λογοτεχνική ~. Βλ. -φορία. ● ΣΥΜΠΛ.: η αρχή της αειφορίας των καρπώσεων βλ. κάρπωση [< αγγλ. sustainability, 1972]

αλιεία [ἁλιεία] α-λι-εί-α ουσ. (θηλ.) 1. (επίσ.) δραστηριότητα που αποσκοπεί στην εκμετάλλευση του ζωικού και φυτικού πλούτου της θάλασσας, ψάρεμα: βιομηχανική/διεθνής/εμπορική/επαγγελματική/θαλάσσια/λαθραία (= λαθρ~)/παράκτια/παράνομη/πελαγική/υπερπόντια/υποβρύχια ~. ~ ανοιχτής θάλασσας/εσωτερικών υδάτων (: σε ποταμούς και λίμνες). ~ γαύρου/μαργαριταριών/οστρακοειδών/σφουγγαριών (: σπογγ~). ~ βυθού/επιφανείας. Άδεια/απαγόρευση/ζώνη/προϊόντα ~ας. Πβ. αλίευση, ψαρική. Βλ. γεωργία, κτηνοτροφία, κυνήγι, ναρκ~, υπερ~. 2. (μτφ.-απαιτ. λεξιλόγ.) συστηματική αναζήτηση και συγκέντρωση ή προσέλκυση: ~ ψήφων. Πβ. άγρα, κυνήγι, συλλογή. [< αρχ. ἁλιεία]

ανθρωπογεωγραφία [ἀνθρωπογεωγραφία] αν-θρω-πο-γε-ω-γρα-φί-α ουσ. (θηλ.): ΒΙΟΓΕΩΓΡ. κλάδος που μελετά την κατανομή του ανθρώπινου πληθυσμού στη Γη καθώς και την αλληλεπίδραση γεωγραφικού περιβάλλοντος και ανθρώπου: ~ της φτώχειας/των φυσικών καταστροφών. Βλ. βιογεωγραφία. [< γαλλ. anthropogéographie, αγγλ. anthropogeography]

αποικοδομητής [ἀποικοδομητής] α-ποι-κο-δο-μη-τής ουσ. (αρσ.): ΒΙΟΛ. μικροοργανισμός, βακτήριο ή μύκητας, που προκαλεί αποικοδόμηση. [< αγγλ. decomposer]

γαιόραμα γαι-ό-ρα-μα ουσ. (ουδ.) & γεώραμα: απεικόνιση της επιφάνειας της Γης σε χάρτη μεγάλης κλίμακας. [< γαλλ. géorama, αγγλ. georama]

διασκόπηση δι-α-σκό-πη-ση ουσ. (θηλ.) (λόγ.): ΤΕΧΝΟΛ. επιστημονική μέθοδος ανίχνευσης στοιχείων στο έδαφος: γεωφυσική/ηλεκτρική/ηχητική/μαγνητική ~. ~ και χαρτογράφηση πυθμένα. ~ για τον εντοπισμό ορυκτών πρώτων υλών. Αρχαιομετρικές ~ήσεις. Βλ. γεωραντάρ, -σκόπηση. [< μεσν. διασκόπησις 'εξέταση με προσοχή', γαλλ. prospection]

ελκυστήρας [ἑλκυστήρας] ελ-κυ-στή-ρας ουσ. (αρσ.): ΤΕΧΝΟΛ. μηχανοκίνητο όχημα ειδικά σχεδιασμένο για να έλκει ή να θέτει σε κίνηση εργαλεία, μηχανές ή ρυμουλκούμενα: δασικός/ερπυστριοφόρος/οδικός ~. Πβ. ρυμουλκό, τράκτορας. Βλ. αν~, επικαθήμενο, -τήρας. ● ΣΥΜΠΛ.: γεωργικός ελκυστήρας: τρακτέρ. [< αρχ. ἑλκυστήρ ‘εμβρυουλκός’, γαλλ. tracteur]

ζωοτεχνία ζω-ο-τε-χνί-α ουσ. (θηλ.) (κ. με κεφαλ. Ζ): ΖΩΟΤ. επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τη μελέτη των συνηθειών και των μεθόδων αναπαραγωγής των κατοικίδιων κυρ. ζώων, καθώς και με τα μέσα βελτίωσης του είδους και των συνθηκών εκτροφής τους. Βλ. -τεχνία. [< γαλλ. zootechnie, αγγλ. zootechny]

κτηνοτροφικός, ή, ό κτη-νο-τρο-φι-κός επίθ.: που σχετίζεται με την κτηνοτροφία: ~ός: κλάδος/συνεταιρισμός. ~ή: δραστηριότητα/εκμετάλλευση/ζώνη/μονάδα/παραγωγή. ~ές: εγκαταστάσεις/εκτάσεις (= βοσκότοποι)/επιχειρήσεις. ~ά: είδη/προϊόντα (π.χ. κρέας, μαλλί, γάλα και γαλακτοκομικά)/φυτά (: κατάλληλα για ζωοτροφή, π.χ. βίκος, τριφύλλι, σανός· πβ. χορτονομή). Πβ. ζωοτροφικός. Βλ. πτηνο-, χοιρο-τροφικός. ● ΣΥΜΠΛ.: κτηνοτροφικό πάρκο: κτηνοτροφική περιοχή οργανωμένη με βάση χωροταξική μελέτη η οποία προβλέπει τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών και την οριοθέτηση συγκεκριμένου αριθμού εκτάσεων για την κτηνοτροφία.

κτηνοτρόφος κτη-νο-τρό-φος ουσ. (αρσ.) {σπάν. θηλ.}: πρόσωπο που ασχολείται επαγγελματικά με την κτηνοτροφία: μετακινούμενοι/νομάδες ~οι. Πβ. ζωοτρόφος. Βλ. αγρότης, γεωργός, -τρόφος. [< μτγν. κτηνοτρόφος]

φάρμακο φάρ-μα-κο ουσ. (ουδ.) {φαρμάκ-ου | -ων} 1. ΦΑΡΜΑΚ. -ΙΑΤΡ. χημικό παρασκεύασμα με θεραπευτικές ή προληπτικές ιδιότητες, το οποίο χρησιμοποιείται για την ανακούφιση ή αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών ή παθήσεων του οργανισμού: αντιβιοτικό/δραστικό/εικονικό (πβ. πλασέμπο, ψευδο~)/ηρεμιστικό/υγρό (: σε υγρή μορφή)/φυσικό ~. Αναλγητικά (: παυσίπονα)/αντιγριπικά/αντικαταθλιπτικά/βιολογικά/γενόσημα/καταπραϋντικά/κτηνιατρικά/μαλακτικά/ομοιοπαθητικά/υπνωτικά/φυτικά ~α. Βιομηχανία/συνταγολόγιο ~ων. ~α ευρείας κυκλοφορίας. Νέο ~ κατά της νόσου του Πάρκινσον. Εμβόλια και ~α κατά των ιών. Αντοχή στα ~α (βλ. φαρμακοανθεκτικός). Εθνικός Οργανισμός ~ων (ακρ. ΕΟΦ). Πβ. γιατρικό, δισκίο, ταμπλέτα, χάπι. Βλ. παραφάρμακα, ραδιο~, ψυχοφάρμακα. 2. (μτφ.) καθετί που απαλλάσσει από δυσάρεστη κατάσταση: Το ~ για την καταπολέμηση της διαφθοράς είναι ... Βλ. πανάκεια. 3. (κατ' επέκτ.) οτιδήποτε κάνει καλό, συμβάλλει στην ανθρώπινη υγεία: Η άσκηση είναι το καλύτερο ~. Πβ. βάλσαμο. 4. χημική ουσία για τον καθαρισμό ταπήτων, υφασμάτων και την απολύμανση χώρων: οικολογικά ~α. ● ΣΥΜΠΛ.: γεωργικά φάρμακα: ΓΕΩΠ. φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών των φυτών ή για την προστασία τους από μικροοργανισμούς. Βλ. εντομο-, ζιζανιο-, μυκητο-κτόνο, φυτοφάρμακο., μη συνταγογραφούμενα φάρμακα βλ. συνταγογραφούμενος, ορφανό φάρμακο βλ. ορφανός [< 1,2: αρχ. φάρμακον, γαλλ. médicine, αγγλ. medicine, medicament]