αντιρομαντικός , ή, ό [ἀντιρομαντικός] α-ντι-ρο-μα-ντι-κός επίθ.: που αντιτίθεται στον ρομαντισμό: ~ή: εποχή. [< αγγλ. antiromantic, γαλλ. antiromantique]
αντίρρηση [ἀντίρρηση] α-ντίρ-ρη-ση ουσ. (θηλ.): διατύπωση διαφωνίας ή διαφορετικής άποψης: Προβάλλω/φέρνω ~ (σε κάτι). Διατυπώνω ~ήσεις. Δεν σηκώνει ~ήσεις. Δεν θα είχα ~ να έρθει μαζί μας. Αν δεν έχετε ~, μπορούμε να συνεχίσουμε τη συνεδρίαση. Προσωπικά δεν έχω καμία/την παραμικρή ~. Δεν μπορώ να συνεννοηθώ μαζί του, είναι όλο ~ήσεις. Υπάρχουν έντονες ~ήσεις για ... Η πρότασή του συνάντησε σοβαρές ~ήσεις. Πβ. αντίθεση, αντιλογία, εναντίωση, ένσταση. [< μτγν. ἀντίρρησις]
αντιρρησίας [ἀντιρρησίας] α-ντιρ-ρη-σί-ας ουσ. (αρσ. + θηλ.) {αντιρρησιών}: πρόσωπο που φέρνει συνεχώς αντιρρήσεις, διαφωνεί. Πβ. αμφισβητίας. ● ΣΥΜΠΛ.: αντιρρησίας συνείδησης: πρόσωπο που αρνείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία ή να φέρει όπλο για θρησκευτικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Βλ. ανυπότακτος, εναλλακτική θητεία. [< γαλλ. objecteur de conscience, 1933]
αντιρρητική [ἀντιρρητική] α-ντιρ-ρη-τι-κή ουσ. (θηλ.): ΘΕΟΛ. κλάδος της θεολογίας που εξετάζει τα διαφορετικά δόγματα, τις αιρέσεις, τις άλλες θρησκείες και αντικρούει τις θέσεις των ετεροδόξων. [< μτγν. ἀντιρρητικός]
αντιρρητικός , ή, ό [ἀντιρρητικός] α-ντιρ-ρη-τι-κός επίθ. 1. που αντικρούει διαφορετικές απόψεις: ~ός: λόγος.2. ΘΕΟΛ. που σχετίζεται με την αντιρρητική: ~ή: γραμματεία. [< μτγν. ἀντιρρητικός]
αντιρρόπηση [ἀντιρρόπηση] α-ντιρ-ρό-πη-ση ουσ. (θηλ.) 1. ΙΑΤΡ. αναπλήρωση της ελλιπούς ή ανεπαρκούς λειτουργίας ενός οργάνου από ένα άλλο, με σκοπό την αποκατάσταση της ισορροπίας του οργανισμού: ηπατική/καρδιακή/νεφρική ~. ~ από το αναπνευστικό σύστημα.2. ΨΥΧΟΛ. ασυνείδητος, συνήθ. αμυντικός μηχανισμός συμπεριφοράς, μέσω του οποίου αντισταθμίζεται μια σωματική ή συναισθηματική ανεπάρκεια, πραγματική ή φανταστική, π.χ. αίσθημα κατωτερότητας. Πβ. αναπλήρωση, αντιστάθμιση.3. (μτφ.-απαιτ. λεξιλόγ.) εξισορρόπηση: μέτρα για την ~ της κρίσης. [< γαλλ. compensation]
αντίρροπος , η, ο [ἀντίρροπος] α-ντίρ-ρο-πος επίθ. 1. (μτφ.) που έχει αντίθετη κατεύθυνση, στάση από κάτι άλλο: ~η: ανάπτυξη/δράση. ~ες: θέσεις/τάσεις. ~α: ρεύματα/συμφέροντα. Συναίσθημα και λογική: δύο ~οι πόλοι.2. ΦΥΣ. που έχει αντίθετη φορά ή ροπή σε σχέση με κάτι άλλο: ~η: κίνηση. ~α: διανύσματα. ΑΝΤ. ομόρροπος (1) ● επίρρ.: αντίρροπα ● ΣΥΜΠΛ.: αντίρροπες δυνάμεις: ΦΥΣ. που έχουν την ίδια διεύθυνση, αλλά αντίθετη φορά: ζεύγος/ισορροπία ~ων ~άμεων.|| (μτφ.) ~ ~ στην αγορά. [< γαλλ. forces en équilibre] [< αρχ. ἀντίρροπος ‘αυτός που εξισορροπεί, ισοδύναμος’]
αντιρρύπανση [ἀντιρρύπανση] α-ντιρ-ρύ-παν-ση ουσ. (θηλ.) & αντιρύπανση: καταπολέμηση της ρύπανσης, συνήθ. με τεχνολογικά μέσα (βιολογικός καθαρισµός, φίλτρα): βιομηχανική/θαλάσσια ~. ~ περιβάλλοντος. Ανακύκλωση/εξοικονόμηση ενέργειας και ~. Βλ. απορρύπανση. [< αγγλ. anti-pollution, γαλλ. antipollution, περ. 1970]
αντιρρυπαντικός , ή, ό [ἀντιρρυπαντικός] α-ντιρ-ρυ-πα-ντι-κός επίθ. & αντιρυπαντικός: που καταπολεμά τη ρύπανση ή δεν ρυπαίνει: ~ός: εξοπλισμός βιομηχανίας (π.χ. απορροφητικά υλικά, χημικά). ~ή: δράση/μονάδα/προστασία. ~ό: σκάφος. ~ά: μέτρα/προϊόντα. Καύσιμα/οχήματα ~ής τεχνολογίας.
αντιρυτιδικός , ή, ό [ἀντιρυτιδικός] α-ντι-ρυ-τι-δι-κός επίθ.: (κυρ. στην κοσμετολογία) που καθυστερεί την εμφάνιση ρυτίδων ή τις απαλύνει: ~ός: (και ενυδατικός) ορός. ~ή: κρέμα. ~ή και λειαντική δράση. Συσφιγκτική και ~ή περιποίηση προσώπου. Βλ. αντιγηραντικός. [< γαλλ. antiride(s), 1917]
αντισημιτικός , ή, ό [ἀντισημιτικός] α-ντι-ση-μι-τι-κός επίθ.: που σχετίζεται με τον αντισημιτισμό ή τους αντισημίτες: ~ή: πολιτική/προπαγάνδα. Φαινόμενα ~ού και ρατσιστικού χαρακτήρα. Πβ. αντισιωνιστικός. [< γαλλ. antisémite]
αντισημιτισμός [ἀντισημιτισμός] α-ντι-ση-μι-τι-σμός ουσ. (αρσ.): κοινωνικό και πολιτικό δόγμα που στρέφεται εναντίον των Εβραίων και της παγκόσμιας -κυρ. οικονομικής- επιρροής τους: ναζιστικός ~. Πβ. αντισιωνισμός. [< γαλλ. antisémitisme]
αντισηπτικός , ή, ό [ἀντισηπτικός] α-ντι-ση-πτι-κός επίθ.: ΙΑΤΡ. που προλαμβάνει ή δρα κατά της μόλυνσης, καταστρέφοντας τα μικρόβια: ~ή: δράση/κρέμα/ουσία. ~ό: (στοματικό) διάλυμα/σαπούνι/τζελ. ~ές: ιδιότητες. ~ά: μαντιλάκια. Πβ. αντιμικροβιακός, απολυμαντικός. ΑΝΤ. σηπτικός (2) ● Ουσ.: αντισηπτικό (το): ΦΑΡΜΑΚ. το αντίστοιχο φάρμακο: ήπιο/ισχυρό/τοπικό/φυσικό ~. ~ για τα χέρια. Καθαρισμός στόματος/πλύσεις με ~. ● επίρρ.: αντισηπτικά [< γαλλ. antiseptique, αγγλ. antiseptic]
αντισηψία [ἀντισηψία] α-ντι-ση-ψί-α ουσ. (θηλ.): ΙΑΤΡ. σύνολο μεθόδων που στοχεύουν στην πρόληψη ή καταπολέμηση της μόλυνσης μέσω της καταστροφής των μικροβίων που υπάρχουν στην επιφάνεια ή στο εσωτερικό ζωντανών οργανισμών: τοπική/χειρουργική ~. ~ του δέρματος/του στόματος/των τραυμάτων/του χώρου. Πλύσιμο και ~ χεριών. Πβ. απολύμανση, ασηψία. [< γαλλ. antisepsie, αγγλ. antisepsis]
αντιγηραντικός
αντιγηραντικός, ή, ό [ἀντιγηραντικός] α-ντι-γη-ρα-ντι-κός επίθ.: που αποσκοπεί στην ή σχετίζεται με την πρόληψη ή τον περιορισμό της διαδικασίας της γήρανσης: ~ή: θεραπεία/ιατρική/μάσκα (προσώπου)/περιποίηση (χεριών). ~ά: καλλυντικά. Αντηλιακή και ~ή προστασία. Κρέμα σώματος με ~ή δράση.|| (ως ουσ.) Ισχυρό ~ό (ενν. προϊόν). Βλ. αντιρυτιδικός. [< αγγλ. antiaging, 1943, γαλλ. anti-âge, περ. 1985]
ανυπότακτος
ανυπότακτος, η, ο [ἀνυπότακτος] α-νυ-πό-τα-κτος επίθ. & (προφ.) ανυπόταχτος: που δεν υποτάσσεται, που αρνείται να υποδουλωθεί: ~ος: αγωνιστής/λαός (= αδούλωτος). ~ο: πνεύμα (= αδάμαστο). Ζωηρό και ~ο παιδί (= απείθαρχο, ατίθασο). ΑΝΤ. υποταγμένος ● Ουσ.: ανυπότακτος (ο): ΣΤΡΑΤ. στρατεύσιμος που δεν κατατάχτηκε εμπρόθεσμα: ~οι εξωτερικού/εσωτερικού. Βλ. αντιρρησίας συνείδησης, λιποτάκτης, φυγόστρατος. [< γαλλ. insoumis] [< μτγν. ἀνυπότακτος]
απορρύπανση
απορρύπανση [ἀπορρύπανση] α-πορ-ρύ-παν-ση ουσ. (θηλ.) & (σπάν.) απορύπανση: η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του απορρυπαίνω: ~ των ακτών/της ατμόσφαιρας/εδαφών/του περιβάλλοντος/των υδάτων. Σκάφος ~ης. Πβ. καθαρισμός. Βλ. αντιρρύπανση. ΑΝΤ. ρύπανση.|| ~ οχημάτων/των συσκευών. [< αγγλ. depollution]
γλυκαγόνη
γλυκαγόνη γλυ-κα-γό-νη ουσ. (θηλ.): ΒΙΟΧ. παγκρεατική ορμόνη η οποία αυξάνει τα επιπέδα της γλυκόζης στο αίμα· (κατ' επέκτ., ΦΑΡΜΑΚ.) το αντίστοιχο αποστειρωμένο διάλυμα που χορηγείται σε περιπτώσεις υπογλυκαιμίας: ~, επινεφρίνη, κορτιζόλη (: αντιρροπιστικές ορμόνες). Βλ. ινσουλίνη, -όνη. [< αγγλ. glucagon, 1923, γαλλ. glucagon, 1926]
Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα 210 3664700 Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
