Αναζήτηση

Χρηστικό λεξικό

  • Επιλογές αναζήτησης
Βρέθηκαν 58767 εγγραφές  [200-220]


  • -ημα1 : ΓΛΩΣΣ. επίθημα ουσιαστικών που δηλώνει μονάδες με διαφοροποιητική αξία: γλώσσ~/λέξ~/μόρφ~/φών~.
  • -ημα2 βλ. -μα2
  • -ημένος βλ. -μένος
  • -ήμερος , η, ο: β' συνθετικό που δηλώνει χρονικό διάστημα συγκεκριμένων ημερών: δεκα~/οκτα~/τετρα~. Πενθ-ήμερη εκδρομή. Δι-ήμερο σεμινάριο.|| (ουσιαστικοπ.) Το τρι-ήμερο του Αγίου Πνεύματος.
  • -ήμισι βλ. -μισι & -ήμισι
  • -ημός βλ. -μός
  • -ήρης , ης, ες {-ήρους | -ήρεις (ουδ. -ήρη)} (λόγ.): επίθημα για τη δήλωση χαρακτηριστικού γνωρίσματος: κλιν~/μον~/ποδ~/φρεν~.
  • -ηρός , ή, ό (λόγ.): επίθημα για την εμφατική δήλωση γνωρίσματος: αιματ~/αιχμ~/ανθ~/δαπαν~/ζω~/μελετ~/μοχθ~/νοσ~/οκν~/ολισθ~/σιωπ~/τολμ~. Πβ. -αρός, -ερός.
  • -ης , α, ικο: κατάληξη επιθέτων που δηλώνουν συνήθ. γνώρισμα ή ιδιότητα: γαλανομάτ~/σγουρομάλλ~/τεμπέλ~.
  • -ής (λόγ.): επίθημα επιρρημάτων: εξαρχ~/επικεφαλ~/καταγ~/μισοτιμ~. Βλ. -ίς.
  • -ης & -ής : κατάληξη αρσενικών ουσιαστικών: (κυρ. για τη δήλωση επαγγέλματος ή ιδιότητας:) βιβλιοπώλ-ης/διαβάτ~/εργάτ~/θιασάρχ~/ιδιοκτήτ~/καλλιτέχν~. Αθλητ-ής/γυμναστ~/διαδηλωτ~/επενδυτ~/θεμελιωτ~/καλλιεργητ~/νοσηλευτ~/ομιλητ~/συμμαθητ~.
  • -ης, -ης, -ες & -ής, -ής, -ές (λόγ.): κατάληξη τριγενών και δικατάληκτων επιθέτων: αυτάρκ-ης/επιμήκ~/ευώδ~/καλοήθ~/πλήρ~/συνήθ~. Ακριβ-ής/διαρκ~/διεθν~/εμφαν~/πολυτελ~/σαφ~/υγι~.
  • -ής, -ιά, -ί : κατάληξη επιθέτων που δηλώνουν χρώμα: βυσσιν~/θαλασσ~/μενεξεδ~.|| (και ως άκλ. τ.) Βιολετ-ί φούστα.
  • -ηση βλ. -ση
  • -ήσιος , α, ο: κατάληξη πατριδωνυμικών ονομάτων: Δωδεκαν~/Επταν~/Πελοπονν~.
  • -ητα (διαλεκτ.-λογοτ.): επίθημα θηλυκών ουσιαστικών παραγόμενων από άλλα: έχθρ~/μάν~.
  • -ητής βλ. -της
  • -ητικός , ή/ιά, ό βλ. -τικός
  • -ητό : κατάληξη ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα σε -ώ ή -ίζω: βογγ~/κυνηγ~/μουρμουρ~/μπουμπουν~/παραμιλ~/ροχαλ~.|| (σπανιότ. από ουσ.) Βου~ (βουή).
  • -ητος , η, ο βλ. -τος

-ίς

-ίς (λαϊκό): επίθημα επιρρημάτων: αποβραδ~/κοντολογ~/ολημερ~/ολονυχτ~. Βλ. -ής.

-μα2

-μα2: επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα και δηλώνουν ενέργεια ή κυρ. αποτέλεσμα: κλάδε~ (κλαδεύω)/ψάρε~ (ψαρεύω). Άνοιγ~ (ανοίγω)/πράγ~ (πράττω). Αναμάση~ (αναμασώ)/θεώρη~ (θεωρώ). Άλεσ-μα (αλέθω). Βλ. -εια, -ητό, -ία, -ιά, -ιμο.

-μένος

-μένος, η, ο & -ημένος & -ωμένος & -γμένος & -σμένος & -μμένος: κατάληξη μετοχής παθητικού παρακειμένου∙ έχει συνήθ. λειτουργία επιθέτου και δηλώνει 1. συντελεσμένη πράξη: (ντύθηκα) ντυ-μένος. (Αγαπήθηκα) αγαπ-η-μένος. (Πληρώθηκα) πληρ-ω-μένος. (Απαλλάχτηκα) απαλλα-γ-μένος. (Ζαλίστηκα) Ζαλι-σ-μένος. (Kαλύφθηκα) καλυ-μ-μένος. 2. κατάσταση: (αηδίασα) αηδια-σ-μένος. 3. αναγνώριση ιδιότητας: ζηλε-μένος (πβ. αξιο-ζήλευτος, ζηλευ-τός). 4. ευχή: (αγιάστηκα) αγια-σ-μένος. (Ευλογήθηκα) ευλογ-η-μένος.|| Συχωρ-ε-μένος.

-μισι & -ήμισι

-μισι & -ήμισι: επίθημα απόλυτων αριθμητικών συνήθ. έως και το δεκαεννιά∙ δηλώνει μισή μονάδα επιπλέον: οκτώ-μισι/δεκά~/δωδεκά~. Tεσσερισ-ήμισι κ. τεσσερά-μισι.

-μός

-μός & -αμός & -εμός & -ημός & -ωμός & -γμός & -σμός: επίθημα αφηρημένων αρσενικών ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα και δηλώνουν ενέργεια ή αποτέλεσμα: (χάνω) χα-μός/(μισεύω) μισε-μός. (Μετρώ) μετρ-η-μός. (Τελειώνω) τελει-ω-μός. (Υπαινίσσομαι) υπαινι-γ-μός. (Αιφνιδιάζω) αιφνιδια-σ-μός.

-ση & -ηση & -ιση & -ωση & -ξη & -ψη

-ση & -ηση & -ιση & -ωση & -ξη & -ψη: επίθημα θηλυκών ουσιαστικών, συνήθ. αφηρημένων, παράγωγων από ρήματα, για δήλωση ενέργειας ή αποτελέσματος: (αποθηκεύω) αποθήκευ-ση. (Εκποιώ) εκποί-ηση. (Εξαφανίζω) εξαφάν-ιση. (Ανακυκλώνω) ανακύκλ-ωση. (Μεταλλάσσω) μετάλλα-ξη. (Απορρίπτω) απόρρι-ψη.|| Πρόσχ-ωση.

-της & -τής, -τρια

-της & -τής, -τρια {σπανιότ. θηλ. -τρα} επίθημα αρσενικών και θηλυκών ουσιαστικών που δηλώνει 1. άτομο που χαρακτηρίζεται από μία ενέργεια ή ιδιότητα, που έχει συγκεκριμένη επαγγελματική απασχόληση: θεμελιω-τής/ιδρυ~/συνομιλη~/υποκινη~. Κλέφ-της κ. κλέφ-τρα.|| Διακοσμη-τής/εκφωνη~/μεταφρασ~/πωλη~. Συντάκ-της κ. συντάκ-τρια. 2. όργανο, συσκευή: μετασχηματισ-τής/μετρη~. Εκτυπω~. ● βλ. -τρα1 & -ίστρα1

-τικός

-τικός, ή/ιά, ό επίθημα που δηλώνει ιδιότητα για παραγωγή επιθέτων από 1. ρήματα: απαλλακ~/ενισχυ~/υποβοηθη~.|| (ουσιαστικοπ.) (Ο) δικασ~. (Τα) φορτω-τικά (ενν. έξοδα). 2. ουσιαστικά: προβλημα~/σωμα~/χαρισμα~.

-τός

-τός, ή, ό επίθημα ρηματικών επιθέτων∙ δηλώνει ότι αυτό που προσδιορίζεται 1. μπορεί να δεχτεί, να κάνει ή να προκαλέσει κάτι, είναι άξιο για ό,τι εκφράζει το θέμα: κινη~/φορη~. Mετακλη~. Αγαπη~/επιθυμη~/ζηλευ~. 2. έχει κάποιο σταθερό χαρακτηριστικό: κοφ~/σκεπασ~/σταυρω~/τρυπη~/χτυπη~.|| (ουσιαστικοπ.) (Το) πλεχ-τό. 3. συμβαίνει με συγκεκριμένο τρόπο: ψιθυρισ~. ● βλ. -στός

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

  Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα
  210 3664700
  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αθήνα 2023.
Τρίστηλο με έγχρωμα λήμματα, σε χαρτί βίβλου των 60γρ. διαστάσεων 21 x 29,50 εκατοστά.