Αναζήτηση

Χρηστικό λεξικό

  • Επιλογές αναζήτησης
Βρέθηκαν 58767 εγγραφές  [240-260]


  • -ιά1 : επίθημα για την παραγωγή θηλυκών ουσιαστικών που δηλώνουν δέντρα ή φυτά: βυσσιν~/καρυδ~/μηλ~.|| Γαριφαλ~.
  • -ια2 : επίθημα θηλυκών ουσιαστικών για δήλωση λουλουδιών ή σπανιότ. δέντρων: γαρδέν~/καμέλ~/ντάλ~.|| Αροκάρ~.
  • -ιά2 επίθημα για την παραγωγή θηλυκών ουσιαστικών από άλλα ουσιαστικά∙ δηλώνει 1. αποτέλεσμα ενέργειας: πινελ~ (πινέλο)/τιμον~ (τιμόνι)/ψαλιδ~ (ψαλίδι).|| Αγκων~ (αγκώνας)/ξυλ~ (ξύλο).|| Mαχαιρ~ (μαχαίρι)/ξυραφ~ (ξυράφι).|| Ζουζουν~ (ζουζούνι).|| Γαϊδουρ~ (γαϊδούρι)/γουρουν~ (γουρούνι). 2. χρόνο: αρχιμην~/πρωταπριλ~.|| Βραδ~ (βράδυ). 3. τόπο: κατηφορ~ (κατήφορος)/μερ~ (μέρος).|| Αμμουδ~ (άμμος). 4. ποσότητα: κουταλ~ (κουτάλι)/τηγαν~ (τηγανιά).|| Kαραβ~ (καράβι). 5. κηλίδα, στάμπα, σημάδι: καπν~ (καπνός)/καρβουν~ (κάρβουνο)/μελαν~ (μελάνι).|| Λαδ~ (λάδι). Πβ. -ίλα. 6. (περιληπτ.) ομοιογενές σύνολο: εργατ~ (εργάτης)/στρατ~ (στρατός). 7. καιρικές συνθήκες: βαρυχειμων~/καλοκαιρ~/συννεφ~. 8. (προφ.) επιδοκιμασία, θετική κρίση: κουστουμ~ (κουστούμι)/παλτουδ~ (παλτό)/πουκαμισ~ (πουκάμισο).|| Ροκ~ (ροκ).
  • -ια3 : επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών πληθυντικού αριθμού που παράγονται από κύρια ονόματα∙ αναφέρεται σε εορταστική εκδήλωση, συνήθ. στη μνήμη ή προς τιμήν σημαντικού προσώπου: Δημήτρ~. (ΑΡΧ.) Ανθεστήρ~/Διονύσ~. Βλ. -ειος1.
  • -ιά3 : επίθημα θηλυκών ουσιαστικών που δηλώνει ενέργεια ή το αποτέλεσμά της: δαγκωματ~/ραγισματ~/χαραγματ~.|| (από ρήματα) Kλεψ~/κοψ~/ριξ~. Βλ. -ιά2.
  • -ιά4 : επίθημα αφηρημένων θηλυκών ουσιαστικών που παράγονται από ονόματα και δηλώνουν ιδιότητα: (από ουσ.) ανθρωπ~ (άνθρωπος).|| (από επίθ.) Αμυαλ~ (άμυαλος)/κακομοιρ~ (κακόμοιρος).
  • -ιά5 : επίθημα του διαλεκτικού ή κοινού τύπου ουσιαστικών σε -ία: ευωδ~ (ευωδία)/λιποψυχ~ (λιποψυχία).|| (με διαφοροποίηση στη σημ.:) αποθυμ~ (επιθυμία)/γειτον~ (γειτονία)/ζημ~ (ζημία). Βλ. -ία, συνίζηση.
  • -ιά6 επίθημα του θηλυκού γένους των επιθέτων σε 1. -ός, -ιά, -ό: γλυκ~ (γλυκός). 2. -ύς, -ιά, -ύ: βαθ~ (βαθύς). 3. -ής, -ιά, -ί: βιολετ~ (βιολετής)/μενεξεδ~ (μενεξεδής). 4. (προφ.) -ός, -ή/-ιά, ό: μαλακ~ (μαλακός).
  • -ιάδης βλ. -άδης & -ιάδης
  • -ιάζω επίθημα ρημάτων παράγωγων από 1. επίθετα ή ουσιαστικά∙ δηλώνει μεταβολή, απόκτηση συγκεκριμένου χαρακτηριστικού: βραχν~ (βραχνός)/χλομ~ (χλομός, βλ. -αίνω).|| Καρβουν~ (κάρβουνο)/ρυτιδ~ (ρυτίδα)/σκοτειν~ (σκοτεινιά). 2. ουσιαστικά∙ δηλώνει ενέργεια: αγκαλ~ (αγκαλιά)/εγκαιν~ (εγκαίνια)/εμβολ~ (εμβόλιο)/κουβεντ~ (κουβέντα).|| Eντυπωσ~ (εντύπωση).
  • -ιαίος , α, ο λόγιο επίθημα για την παραγωγή επιθέτων κυρ. από ουσιαστικά∙ δηλώνει 1. διάρκεια ή επανάληψη σε τακτά χρονικά διαστήματα: στιγμ~/ωρ~.|| Eβδομαδ~/μην~. 2. μέρος του σώματος: κροταφ~ (= κροταφικός)/μετωπ~ (λοβός). Μηρ-ιαίο (οστό). Γλουτ-ιαίοι (μύες). 3. τρόπο: βαθμ~/κατακλυσμ~. 4. μέγεθος ή ποσότητα: γιγαντ~ (πβ. -ιος)/κολοσσ~/σπιθαμ~.|| Εκατοστ~/ποσοστ~.
  • -ιακός & -ακός , ή, ό επίθημα για την παραγωγή επιθέτων από ουσιαστικά∙ δηλώνει 1. γνώρισμα, ιδιότητα: αισθησ-ιακός/επαρχ~/μαθησ~/παραδοσ~/ψηφ~.|| Mισ-ιακός.|| Αρτηρ-ιακός/βακτηρ~/ισχ~/μιτοχονδρ~. 2. προέλευση: αυστρ-ιακός. Ποντι-ακός/τυνησι~/χι~ (πβ. χιώτικος).
  • -ιανός , ή, ό επίθημα για τον σχηματισμό επιθέτων∙ δηλώνει 1. προέλευση, καταγωγή: (παράγ. από κύριο όν.) Παρ~/Συρ~ (βλ. -ιος). Χολιγουντ~.|| Ελισαβετ~/καντ~. 2. χρόνο ή τόπο: (παράγ. από ουσ.) μεσημερ~. (σπανιότ. από επίρρ.) Αυρ~. Πβ. -ιάτικος.|| Παλατ~. Πβ. -ινός.
  • -ιάνος, -ιάνα επίθημα ουσιαστικών∙ δηλώνει 1. προέλευση, καταγωγή: Βενετσ~. Ιταλ-ιάνος (πβ. -ός), Ιταλ-ιάνα (πβ. -ίδα2). 2. χαρακτηριστικό, ιδιότητα: ζητ~.
  • -ιανός, -ιανή επίθημα ουσιαστικών∙ δηλώνει 1. γνώρισμα, ιδιότητα: χωρ~. 2. προέλευση, καταγωγή: Αμοργ~/Παρ~. Πβ. -ιος, -ιώτης.
  • -ιάρης, -ιάρα, -ιάρικο {αρσ. -ιάρηδες} (προφ.): επίθημα για τον σχηματισμό επιθέτων και ουσιαστικών που αναφέρονται σε ιδιότητα, χαρακτηριστικό: αγαθ~/γκριν~/ερωτ~/παλαβ~/παραπον~/τρελ~/φουκαρ~ (βλ. -άς)/φτην~/χαδ~.|| (συχνά μειωτ.) Κουλτουρ~. Βλ. -άρης, -άρα, -άρικο.
  • -ιάρης, -ιάρισσα {αρσ. -ιάρηδες}: επίθημα ουσιαστικών για δήλωση επαγγέλματος: ταβερν-ιάρης, ταβερν-ιάρισσα. Πβ. -άρης, -άρισσα.
  • -ίας : επίθημα αρσενικών ουσιαστικών για δήλωση κτήσης ή ιδιότητας: εισοδηματ~/κτηματ~. Aισθηματ~.|| Λοχ~/σμην~.|| (μειωτ.) Aμφισβητ~/αντιρρησ~/διαδοσ~/καυχηματ~/πραξικοπηματ~/ταραξ~.
  • -ιάς1 : επίθημα αρσενικών ουσιαστικών για δήλωση επαγγελματικής ιδιότητας ή άλλου χαρακτηριστικού: σκαφτ~. Πβ. -ουργός.|| (μειωτ.) Γραφ~ (βλ. γραφ-έας).|| Φον~.
  • -ιάς2 : (περιληπτ.-συνήθ. ως τοπωνύμιο) επίθημα αρσενικών ουσιαστικών∙ δηλώνει έκταση που καλύπτεται από συγκεκριμένo είδος βλάστησης: πευκ~. Πβ. -ώνας. Βλ. -τοπος.

-άδης & -ιάδης

-άδης & -ιάδης: κατάληξη επωνύμων: Βασιλει-άδης. Γρηγορ-ιάδης. Βλ. ίδης, -ογλου.

-ειος1

-ειος1, α, ο {πρόφ. σε δύο συλλαβές}: κατάληξη επιθέτων που παράγονται από κύρια ονόματα ή σπανιότ. ουσιαστικά: αχίλλ~/λιλιπούτ~/λουκούλλ~/τέλ~. Πβ. -ιος.

-ία

-ία επίθημα θηλυκών ουσιαστικών που 1. παράγονται από ρήματα ή ουσιαστικά και δηλώνουν ενέργεια ή αποτέλεσμα: επιθυμ~ (επιθυμώ)/καταγγελ~ (καταγγέλλω)/φιλονικ~ (φιλονικώ).|| Αρχαιοκαπηλ~ (αρχαιοκάπηλος)/κερδοσκοπ~ (κερδοσκόπος)/προεδρ~ (πρόεδρος). 2. σχηματίζονται από επίθετα και φανερώνουν κατάσταση ή ιδιότητα: ομοφων~ (ομόφωνος)/φυγοπον~ (φυγόπονος). 3. αποτελούν επιστημονικούς όρους και αναφέρονται σε πάθηση ή γενικότ. μη φυσιολογική κατάσταση: (ΙΑΤΡ.) αμνησ~/αναφυλαξ~/δυσεντερ~/πνευμον~.|| Aϋπν~/δυσπεψ~. 4. ανήκουν στην κατηγορία των τοπωνυμίων: Ινδ~/Ιταλ~/Σερβ~.|| Θεσσαλ~/Μακεδον~.

-ια2

-ια2: επίθημα θηλυκών ουσιαστικών για δήλωση λουλουδιών ή σπανιότ. δέντρων: γαρδέν~/καμέλ~/ντάλ~.|| Αροκάρ~.

-τοπος

-τοπος β' συνθετικό αρσενικών ουσιαστικών που δηλώνει 1. τόπο γεμάτο από ό,τι δηλώνει το α' συνθετικό: δασό~/θαμνό~/ψαρό~.|| Σκουπιδό~. 2. περιοχή με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: αγριό~/βιό~/γεώ~/κυνηγό~/ξερό~/χερσό~. 3. χώρο κατάλληλο για ορισμένη δραστηριότητα: παιδό~/παιχνιδό~.

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

  Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα
  210 3664700
  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αθήνα 2023.
Τρίστηλο με έγχρωμα λήμματα, σε χαρτί βίβλου των 60γρ. διαστάσεων 21 x 29,50 εκατοστά.