Αναζήτηση

Χρηστικό λεξικό

  • Επιλογές αναζήτησης
Βρέθηκαν 58779 εγγραφές  [300-320]


  • -ιό (κυρ. προφ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα: καθισ~/κολατσ~/κουτσομπολ~/νοικοκυρ~/προξεν~/συμπεθερ~. Βλ. -ιο2.
  • -ιο1 (λόγ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών: (ως υποκ.:) αγαλμάτ~. Πβ. -ίδιο. Βλ. -άκι.|| (συνηθέστ. με απώλεια της υποκ. σημ.:) Γραμμάτ~/παίγν~ (πβ. -ίδι)/πινάκ~. Βλ. -άριο.|| (για την απόδοση ξένων επιστ. όρων:) (ΒΙΟΛ.) Βακτήρ~. (ΧΗΜ.) Αργίλ~/μαγγάν~/πυρίτ~/ράδ~.|| (σε γλωσσικά δάνεια:) Αρμόν~.
  • -ιο2 (κυρ. προφ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα: γέλ~/συμπάθ~/συνήθ~/συχώρ~. Βλ. -ιό.
  • -ιός, -ιά : επίθημα πατριδωνυμικών ή επωνύμων: Θεσσαλονικ~/Σαντοριν~. Μυτιλην~. Βλ. -αίος, -ινός, -ιος, -ιώτης.
  • -ιος, -ια & -ία : επίθημα πατριδωνυμικών: Κορίνθ-ιος, Κορίνθ-ια. Αιγύπτ-ιος, Αιγύπτ-ια κ. Αιγυπτ-ία. Πβ. -ιανός, -ιώτης.
  • -ιος1, -ια, -ιο : επίθημα λόγιας προέλευσης που δηλώνει ειδικό χαρακτηριστικό ή ιδιότητα: αιθέρ~/θαλάσσ~.|| Νότ~/όμβρ~.
  • -ιος2, -ια, -ιο : επίθημα για τον σχηματισμό επιθέτων από ρήματα ή άλλα επίθετα: σάπ~ (σαπίζω)/σκόρπ~ (σκορπίζω)/τρύπ~ (τρυπώ).|| Kαθάρ~ (καθαρός).
  • -ίρω : επίθημα για την απόδοση ξένων ρημάτων: γαρν~/σερβ~.|| (λαϊκό) Φιν~. Βλ. -άρω.
  • -ίς (λαϊκό): επίθημα επιρρημάτων: αποβραδ~/κοντολογ~/ολημερ~/ολονυχτ~. Βλ. -ής.
  • -ις1 : επίθημα λόγιων θηλυκών ουσιαστικών παράγωγων από αρσενικά σε -ης: καλλιτέχν~/προστάτ~/σκηνοθέτ~. Πβ. -ιδα.
  • -ις2 : επίθημα λόγιων ουσιαστικών και μονοκατάληκτων επιθέτων: (ο/η) άπατρ~/φιλόπατρ~.|| Eύχαρ~/φέρελπ~.
  • -ιση βλ. -ση
  • -ίσιος , ια, ιο (λαϊκό): επίθημα που δηλώνει προέλευση ή γενικότ. σχέση με ό,τι εκφράζει η πρωτότυπη λέξη: αλογ~/γουρουν~/κατσικ~/σκυλ~/τραγ~. Bαρελ~/σπιτ~. Βουν~/καμπ~/πελαγ~/ποταμ~. Παλικαρ~.
  • -ίσκος {σπανιότ. θηλ. -ίσκη} (λόγ.): υποκοριστικό επίθημα ουσιαστικών: κολπ-ίσκος/πυργ~. (ΑΡΧΑΙΟΛ.) Αμφορ-ίσκος/κρατηρ~.|| (μειωτ.) Aρχηγ-ίσκος/παραγοντ~.|| (συνήθ. ειρων.) (Η) παιδ-ίσκη (βλ. -ούλα). Πβ. -άκι.|| (με απώλεια της υποκ. σημ.:) Aστερ-ίσκος.
  • Καμουφλάρω

    (προφ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών παράγωγων από ρήματα∙ δηλώνει ενέργεια ή το αποτέλεσμά της: αμπαλάρ~ (αμπαλάρω, βλ. αμπαλάζ)/καμουφλάρ~ (καμουφλάρω, βλ. καμουφλάζ)/ρετουσάρ~ (ρετουσάρω, βλ. ρετούς)/φρενάρ~ (φρενάρω).|| Κατρακύλ~ (κατρακυλώ).

  • -ισμός επίθημα αφηρημένων αρσενικών ουσιαστικών που δηλώνει 1. ενέργεια, αποτέλεσμα: καταρτ~/μεταβολ~/πανηγυρ~/παραθερ~/συμψηφ~/υπνωτ~.|| Oραματ~/προβληματ~. 2. θεωρία, τέχνη: αγνωστικ~/δαρβιν~/δυϊσμός/ουμαν~/πλουραλ~/σχετικ~. Kαπιταλ~/κομμουν~/σοσιαλ~.|| (αρνητ.) Σκοταδ~.|| (κίνημα:) Δημοτικ~. Φεμιν~.|| (διδασκαλία:) Στωικ~/χριστιαν~. Μανιχα-ϊσμός.|| Κλασικ~/μινιμαλ~/ρεαλ~/ρομαντ~. 3. στάση, συμπεριφορά: αλτρου~.|| (συνήθ. μειωτ.) Αριβ~/ατομ~/εγω~/σοβιν~/στρουθοκαμηλ~/χαμαιλεοντ~/χαφιεδ~. 4. ενασχόληση, δραστηριότητα: αθλητ~/ακτιβ~/αλπιν~/προσκοπ~. 5. ΙΑΤΡ. πάθηση, νόσο: δαλτον~. 6. φαινόμενο: γεωτροπ~/ιον~.|| Γαλλ~.
  • -ισσα επίθημα θηλυκών ουσιαστικών που δηλώνει 1. καταγωγή: Γιαννιώτ~/Κεφαλονίτ~/Σαμιώτ~. 2. Επάγγελμα: αγρότ~/λαντζέρ~/μαγείρ~/μανάβ~/φουρνάρ~. Πβ. -ιδα.|| (παλαιότ.) Καπετάν~ (: γυναίκα καπετάνιου). Πβ. -ίνα1. 3. αξίωμα, τίτλο: βασίλ~/διδακτόρ~/δούκ~/επιστημόν~/κοσμητόρ~/ πρυτάν~. 4. ιδιότητα, χαρακτηριστικό: γερόντ~/πελάτ~. Mάγ~.
  • -ίστας {θηλ. -ίστρια κ. -ίστα} επίθημα αρσενικών ουσιαστικών που δηλώνουν πρόσωπο και ειδικότ. 1. μουσικό: ακορντεον~/βιολ~/κιθαρ~/μπασ~/σαξοφων~. Πιαν~ κ. (θηλ.) πιαν-ίστρια/-ίστα. 2. άτομο με συγκεκριμένη ιδιότητα ή χαρακτηριστικό: νομπελ~. Τουρ~/χιουμορ~/χομπ~.|| (μειωτ.) Δημοσιοσχετ~/καριερ~/λομπ~. 3. επαγγελματία ή ερασιτέχνη: βολεϊμπολ~/γραφ~/πολ~. Κεραμ~ κ. (θηλ.) κεραμ-ίστρια.
  • -ιστής1 {θηλ. -ίστρια}: επίθημα ουσιαστικών που αναφέρονται σε οπαδό ή υποστηρικτή θεωρίας, τάσης: ανθρωπ~/βουδ~/εθνικ~/ειρην~/ιδεαλ~.
  • -ιστής2 βλ. -της

-αίος

-αίος, α, ο επίθημα για τον σχηματισμό επιθέτων που παράγονται συνήθ. από ουσιαστικά και δηλώνουν 1. τόπο: γωνι~/λιμν~/πρυμν~. 2. τρόπο: αγορ~/αμοιβ~/μοιρ~/πηγ~/τυχ~. Βλ. -ιαίος, -ιαία, -ιαίο.

-άκι

-άκι{χωρ. γεν.} υποκοριστικό επίθημα για τον σχηματισμό ουδέτερων ουσιαστικών και σπανιότ. επιρρημάτων που δηλώνει 1. σμίκρυνση, συχνά σε χαϊδευτική ή ειρωνική χρήση και ιδ. οικειότητα: γατ~ (βλ. -ούλι)/κεφτεδ~/σκετσ~. Αγορ~/διαβολ~/ζευγαρ~/παιδ~/φιλ~.|| (από θηλ. κύρια ονόματα) Ελεν~.|| (μειωτ.) Eπαρχιωτ~.|| (για παράγωγα με σημασιολογική διαφοροποίηση από την πρωτότυπη λέξη:) Αλογ~/γκαζ~/καζαν~. Καλαμαρ-/φασολ-άκια. || Σινεμαδ~. Βλ. -αλάκι, -αράκι, -ουδάκι. 2. μετριασμό, συνήθ. σε ευγενική παράκληση, ή σχετικότητα: (Έλα σε) λιγ~.|| Απογευματ~/βραδ~.

-άριο

-άριο(λόγ.): υποκοριστικό επίθημα για τον σχηματισμό ουδέτερων ουσιαστικών από ουσιαστικά: αλφαβητ~ (πβ.-άρι)/βιβλι~/δελτ~/δισκ~/πλοι~/σωλην~/ωρ~.|| (ειρων.-μειωτ.) Ανθρωπ~/παιδ~ (πβ. -αρέλι).

-άρω

-άρω(προφ.) επίθημα ρημάτων 1. που παράγονται από ξένες λέξεις ή αποδίδουν δάνεια ρήματα: αγκαζ~/ζουμ~/σερφ~.|| Ιντριγκ~/λανσ~/μπαρκ~/φρεν~. 2. που προέρχονται από άλλη ελληνική λέξη, συνήθ. ουσιαστικό: κριτικ~ (κριτική)/λουφ~ (λούφα)/ξαπλ~ (ξάπλα).

-ης

-ης, α, ικο: κατάληξη επιθέτων που δηλώνουν συνήθ. γνώρισμα ή ιδιότητα: γαλανομάτ~/σγουρομάλλ~/τεμπέλ~.

-ιό

-ιό(κυρ. προφ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα: καθισ~/κολατσ~/κουτσομπολ~/νοικοκυρ~/προξεν~/συμπεθερ~. Βλ. -ιο2.

-ιο2

-ιο2(κυρ. προφ.): επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα: γέλ~/συμπάθ~/συνήθ~/συχώρ~. Βλ. -ιό.

-ση & -ηση & -ιση & -ωση & -ξη & -ψη

-ση & -ηση & -ιση & -ωση & -ξη & -ψη: επίθημα θηλυκών ουσιαστικών, συνήθ. αφηρημένων, παράγωγων από ρήματα, για δήλωση ενέργειας ή αποτελέσματος: (αποθηκεύω) αποθήκευ-ση. (Εκποιώ) εκποί-ηση. (Εξαφανίζω) εξαφάν-ιση. (Ανακυκλώνω) ανακύκλ-ωση. (Μεταλλάσσω) μετάλλα-ξη. (Απορρίπτω) απόρρι-ψη.|| Πρόσχ-ωση.

-της & -τής, -τρια

-της & -τής, -τρια{σπανιότ. θηλ. -τρα} επίθημα αρσενικών και θηλυκών ουσιαστικών που δηλώνει 1. άτομο που χαρακτηρίζεται από μία ενέργεια ή ιδιότητα, που έχει συγκεκριμένη επαγγελματική απασχόληση: θεμελιω-τής/ιδρυ~/συνομιλη~/υποκινη~. Κλέφ-της κ. κλέφ-τρα.|| Διακοσμη-τής/εκφωνη~/μεταφρασ~/πωλη~. Συντάκ-της κ. συντάκ-τρια. 2. όργανο, συσκευή: μετασχηματισ-τής/μετρη~. Εκτυπω~. ● βλ. -τρα1 & -ίστρα1

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

  Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα
  210 3664700
  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αθήνα 2023.
Τρίστηλο με έγχρωμα λήμματα, σε χαρτί βίβλου των 60γρ. διαστάσεων 21 x 29,50 εκατοστά.