Αναζήτηση

Χρηστικό λεξικό

Βρέθηκαν 2848 εγγραφές [0-20]

-δήποτε {άκλ.} (συνήθ. επιτατ.): επίθημα αντωνυμιών και επιρρημάτων με αοριστολογική σημασία ή/και γενικευτική αναφορά: οποιοσ~/οποτε~/οπου~/οπωσ~/οσοσ~/οτι~. Βλ. αναφορικές αντωνυμίες.
-ής, -ιά, -ί : κατάληξη επιθέτων που δηλώνουν χρώμα: βυσσιν~/θαλασσ~/μενεξεδ~.|| (και ως άκλ. τ.) Βιολετ-ί φούστα.
-οντας & -ώντας {άκλ.}: κατάληξη της ενεργητικής επιρρηματικής μετοχής ενεστώτα: διαβάζ-οντας/κοιτάζ~/τρέχ~. Τραγουδ-ώντας.|| (σε αποθετικά ρ.) Στέκ-οντας. Διηγ-ώντας.
αβάν πρεμιέρ [ἀβάν πρεμιέρ] α-βάν πρε-μιέρ ουσ. (θηλ.) {άκλ.}: η ανεπίσημη πρώτη παρουσίαση κυρ. κινηματογραφικού ή θεατρικού έργου πριν από την έναρξη των προβολών ή των παραστάσεων για το ευρύ κοινό: ~ του φεστιβάλ. Η ταινία θα προβληθεί σε ~.|| (ως επίθ.) ~ προβολή. [< γαλλ. avant-première]
αβάν-γκαρντ & αβανγκάρντ [ἀβάν-γκαρντ] α-βάν-γκαρντ ουσ. (θηλ.) {άκλ.}: πρωτοπορία: θεατρική/κινηματογραφική ~. Η ~ της διανόησης/της μουσικής. Οι δημιουργοί/τα λογοτεχνικά κινήματα της ~. ~ και μοντερνισμός (πβ. αβανγκαρντισμός).|| (ως επίθ.) ~ αισθητική/συνθέτης/ταινία/τέχνη. ~ και ελιτίστικο περιοδικό. Πβ. καινοτόμος, ρηξικέλευθος. ΣΥΝ. εμπροσθοφυλακή (2) [< γαλλ. avant-garde]
αβάνς [ἀβάνς] α-βάνς ουσ. (ουδ.) {άκλ.}: ΤΕΧΝΟΛ. χρονισμός ανάφλεξης σε μηχανές εσωτερικής καύσης: αυτόματο/μεταβαλλόμενο ~. ~ κινητήρα/μοτέρ. Πβ. προ-ανάφλεξη, -πορεία. [< γαλλ. avance]
αβαντάζ [ἀβαντάζ] α-βα-ντάζ ουσ. (ουδ.) {άκλ.} 1. πλεονέκτημα, συνήθ. στον αθλητισμό: διπλωματικό/μεγάλο/τεχνολογικό/ψυχολογικό ~. Έχει το ~ έναντι του .../σε σχέση με ...|| Βαθμολογικό ~. (Το) ~ (της) έδρας. Με ~ τη νίκη/δέκα βαθμών. Η ομάδα έχει αποκτήσει/εξασφαλίσει σημαντικό ~ για την πρόκριση. ΣΥΝ. αβάντα (2), ατού (1) ΑΝΤ. μειονέκτημα, ντεζαβαντάζ 2. ΑΘΛ. (κυρ. στο τένις, πινγκ πονγκ) βαθμός που κερδίζεται μετά από ισοπαλία, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στον παίκτη να κερδίσει το παιχνίδι, εάν σκοράρει έναν ακόμη πόντο. [< γαλλ. avantage]
άβαταρ [ἄβαταρ] ά-βα-ταρ ουσ. (ουδ.) {άκλ. κ. πληθ. -ς}: ΠΛΗΡΟΦ. σκίτσο ή εικόνα την οποία επιλέγει ένας χρήστης του διαδικτύου σαν είδος ταυτότητας, εκτός από το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί, συνήθ. σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακά παιχνίδια. [< αγγλ. avatar, 1986 < σανσκριτικό avatāraḥ ‘κάθοδος’ (από τον ουρανό μιας θεότητας σε ανθρώπινη μορφή)]
αβοκάντο [ἀβοκάντο] α-βο-κά-ντο ουσ. (ουδ.) {άκλ.}: ΒΟΤ. ο αχλαδόσχημος καρπός του ομώνυμου τροπικού δέντρου (επιστ. ονομασ. Persea gratissima), που έχει βαθυπράσινη ή μαυριδερή φλούδα, μεγάλο κουκούτσι και μαλακή κιτρινοπράσινη ψίχα με βουτυρώδη γεύση: μους/σάλτσα ~. Δροσιστικό ντιπ/σαλάτα (με) ~ (βλ. γουακαμόλε). Γαλάκτωμα/λάδι ~. Βλ. ανανάς. [< αγγλ. avocado < ισπαν. aguacate < γλ. Nαχουάτλ των Αζτέκων āhuacatl ‘όρχις’, πβ. ιταλ. avocado, 1955]
Αβραάμ [Ἀβραάμ] Α-βρα-άμ κύριο όν. (αρσ.) {άκλ.}: συνήθ. στη ● ΦΡ.: του Αβραάμ και του Ισαάκ τα αγαθά/τα καλά βλ. αγαθά [< μτγν. Ἀβραάμ]
αγάντα [ἀγάντα] α-γά-ντα επιφών. {άκλ.} ΝΑΥΤ. 1. (ως παράγγελμα ή προτροπή) κράτα!, πιάσε!, γερά!: ~ τα κουπιά/το σχοινί. Προχώρα ~.|| (μτφ.) ~ και φτάσαμε. ~ (: βάστα) καρδιά μου. ~ παλικάρια! (βλ. κουράγιο) 2. {ως ουσ. θηλ.} πάσσαλος ή κρίκος για την πρόσδεση σκαφών. Πβ. δέστρα.
άγαρ [ἄγαρ] ά-γαρ ουσ. (ουδ.) {άκλ.} & (σπάν.) άγαρ άγαρ: φυσικός πολυσακχαρίτης που παράγεται από κόκκινα φύκια και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων και φαρμάκων ως πηκτικός παράγοντας και σταθεροποιητής: (μη) θρεπτικό ~. || (ΒΙΟΛ.-ΙΑΤΡ.) Καλλιέργεια μικροοργανισμών σε ~. Βλ. άλγη, πηκτίνη. [< αγγλ. agar, γαλλ. agar-agar]
αγγλέ [ἀγγλέ] αγ-γλέ επίθ. {άκλ.}: αγγλικός: δαντέλα/κοντάκι/σος ~. [< γαλλ. anglais]
αγιατολάχ [ἀγιατολάχ] α-για-το-λάχ ουσ. (αρσ.) {άκλ.}: θρησκευτικός ηγέτης των σιιτών με πολιτική δύναμη. [< αγγλ. ayatollah, 1950, γαλλ. ~, 1977]
αγιούτο [ἀγιοῦτο] α-γιού-το ουσ. (ουδ.) {άκλ.} 1. (παλαιότ.) ομαδικό παραδοσιακό παιχνίδι (είδος κυνηγητού). 2. (λαϊκό) βοήθεια: ~, σύντροφε/χριστιανοί! [< ιταλ. aiuto]
αγκαζέ [ἀγκαζέ] α-γκα-ζέ επίρρ. {άκλ.} 1. κρατώντας ο ένας το μπράτσο του άλλου: Περπατούσαν (πιασμένοι) ~. ΣΥΝ. αλά μπρατσέτα & αλαμπρατσέτα 2. {ως επίθ.} δεσμευμένος με υπόσχεση ή συμφωνία: Λυπάμαι, η θέση/το μαγαζί/το τραπέζι είναι ~ (= ρεζερβέ). Δεν θα βγούμε απόψε, γιατί είμαι ~. Ο άντρας που της αρέσει είναι ~ (ΣΥΝ. πιασμένος). ● ΦΡ.: κάποιος/κάτι πάει αγκαζέ με (μτφ.): συνοδεύεται από, συνδέεται άμεσα με (κάποιον ή κάτι): Η χαρά ~ ~ (= δίπλα δίπλα) με τον πόνο. [< γαλλ. engagé]
αγκορά [ἀγκορά] α-γκο-ρά επίθ./ουσ. {άκλ.} & αν(γ)κορά: ράτσα ζώων (αίγας, κουνελιού, γάτας) με μακρύ, λεπτό και απαλό τρίχωμα· συνεκδ. το νήμα ή το μαλλί που φτιάχνεται από αυτά καθώς και το αντίστοιχο ρούχο. Πβ. μοχέρ. [< γαλλ. angora]
Αδάμ [Ἀδάμ] Α-δάμ κύριο όν. (αρσ.) {άκλ.}: το όνομα του πρώτου ανθρώπου στην ΠΔ: Ο ~ και η Εύα, οι πρωτόπλαστοι. Κυρ. στα ● ΣΥΜΠΛ.: το μήλο του Αδάμ: λαρυγγικός χόνδρος σε σχήμα θυρεού, ο οποίος συνήθ. προεξέχει στους άνδρες. ΣΥΝ. θυρεοειδής χόνδρος, καρύδι (2) [< γαλλ. pomme d΄Adam] ● ΦΡ.: από τον καιρό του Νώε βλ. Νώε, στην εξορία του Αδάμ βλ. εξορία [< μτγν. Ἀδάμ]
αεροζόλ [ἀεροζόλ] α-ε-ρο-ζόλ ουσ. (ουδ.) {άκλ.}: ΧΗΜ. αιώρημα, συνήθ. υγρών ή στερεών σωματιδίων, μέσα σε αέριο και η σχετική συσκευή: ~ χωρίς προωθητικό αέριο. Εισπνεόμενα αντιβιοτικά υπό μορφή ~. Βλ. εκνέφωση, νεφελοποιητής.|| Περιέκτες ~. ~ για τα κουνούπια (: εντομοκτόνο). ΣΥΝ. αερόλυμα [< αγγλ. aerosol, 1923, γαλλ. aérosol, 1928]
αεροπανό [ἀεροπανό] α-ε-ρο-πα-νό ουσ. (ουδ.) {άκλ.}: πανό που αναρτάται σε μεγάλο ύψος ή το σέρνει μικρό αεροπλάνο: διαφημιστικά/προεκλογικά ~. Κρεμώ ~ σε δρόμους και κτίρια.|| Βλ. αεροδιαφήμιση.

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

Πανεπιστημίου 28, 106 79, Αθήνα
210 3664700
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΛΕΞΙΚΟ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αθήνα 2023.
Τρίστηλο με έγχρωμα λήμματα, σε χαρτί βίβλου των 60γρ. διαστάσεων 21 x 29,50 εκατοστά.

Αναζήτηση

Χρηστικό λεξικό

Οδηγίες Αναζήτησης

αγαθά

αεροδιαφήμιση

άλγη

ανανάς

εκνέφωση

εξορία

Νώε

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

ΛΕΞΙΚΟ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ